Kỳ cuối: Để phát huy tốt giá trị ẩm thực, thúc đẩy du lịch phát triển
Theo nhiều chuyên gia, phát triển ẩm thực truyền thống TP.HCM không chỉ là một trong những giải pháp góp phần thúc đẩy tăng trưởng du lịch, thu hút du khách trong nước và quốc tế mà còn tạo nên nét văn hóa độc đáo của người dân Việt Nam. Dưới đây là ghi nhận ý kiến của một số chuyên gia, nhà quản lý trong lĩnh vực du lịch.
Cần xây dựng thành loại hình chuyên biệt 

Phó Chủ tịch Hiệp hội đào tạo Du lịch Việt Nam, Trưởng khoa Quản trị Du lịch – Nhà hàng – Khách sạn trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) – TS Nguyễn Quyết Thắng (Ảnh 1)

Ngày nay, văn hóa ẩm thực đã trở thành nhu cầu của xã hội hiện đại. Văn hóa ẩm thực được phát triển ở các địa phương, các quốc gia và ở các tổ chức mang tính quốc tế. Văn hóa ẩm thực là một trong những nhu cầu cần thiết của văn hóa du lịch, là một trong những ngành kinh tế dịch vụ phát triển ở nhiều quốc gia đang phát triển.
Thành phố Hồ Chí Minh là một đô thị đặc biệt. Đây là nơi hội tụ các nền văn hóa ẩm thực của các vùng trong cả nước. Các món ăn từ miền Bắc, miền Trung và miền Nam đều có mặt tại thành phố, kể cả các món ăn của các nền văn hóa ẩm thực các dân tộc thiểu số Việt Nam. Ngoài ra, tại TP.HCM còn hiện diện các nền văn hóa ẩm thực địa phương của nhiều quốc gia.
Thế nhưng, TP.HCM hiện nay vẫn chưa có tư tưởng chiến lược cũng như hệ thống giải pháp hiệu quả trong việc chú trọng phát triển văn hóa ẩm thực nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng du lịch, thu hút du khách. Do đó, cho đến nay, mới chỉ khai thác ẩm thực như một yếu tố trong du lịch chứ chưa hình thành du lịch ẩm thực với tư cách một loại hình du lịch chuyên biệt.
Điều cần thiết nhất hiện nay là làm thế nào để tập hợp lại một cách hệ thống, xây dựng kế hoạch quảng bá dài hạn qua các kênh truyền hình nước ngoài, internet, các ấn phẩm du lịch… để đông đảo bạn bè quốc tế biết đến; cần xây dựng các sản phẩm du lịch chuyên về ẩm thực hay các tour có lồng ghép việc học và tập chế biến những món ngon thuần Việt, mang đậm bản sắc văn hóa của từng đia phương, sẽ góp phần nâng tầm ẩm thực tại địa phương, đồng thời góp phần thu hút đông đảo du khách quốc tế tìm đến TP.HCM thông qua con đường ẩm thực. Tập trung khai thác thế mạnh về ẩm thực 

Phó Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM – Lã Quốc Khánh (Ảnh 2)
Cùng với lợi thế cảnh quan thiên nhiên và hệ thống di sản văn hóa, ẩm thực là một thế mạnh của du lịch Việt Nam. Những nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực ở từng vùng miền thể hiện thói quen, phong tục tập quán, lịch sử, văn hóa của vùng miền ấy. Hoạt động ẩm thực không chỉ đáp ứng nhu cầu ăn uống cho du khách mà còn tạo ra việc làm và mang lại thu nhập cho cộng đồng dân cư, thúc đẩy kinh tế phát triển, giới thiệu đến du khách những nét đặc trưng của bản sắc văn hóa dân tộc. Ẩm thực chính là cách quảng bá nhanh nhất hình ảnh một đất nước và một nền văn hóa.
Với tinh thần đó, TP.HCM đã và đang triển khai các hoạt động ẩm thực mang tính thường niên như là một sản phẩm gắn kết với xúc tiến du lịch, tạo được hiệu ứng lan tỏa tích cực như Liên hoan Ẩm thực Đất phương Nam; Liên hoan Ẩm thực Món ngon các nước; Lễ hội trái cây Nam bộ; các cuộc thi liên quan đến ẩm thực như Chiếc Thìa Vàng…
Ngành Du lịch TP.HCM cũng đang có định hướng nâng cao chất lượng các cơ sở ăn uống đạt chuẩn phục vụ du lịch theo hướng tham khảo ý kiến các chuyên gia để xây dựng bộ tiêu chí đánh giá, phân loại các cơ sở ăn uống đạt chuẩn nhằm khuyến khích các nhà hàng, quán ăn chuẩn hóa dịch vụ, hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá thương hiệu và giúp khách du lịch nhận biết, sử dụng dịch vụ phù hợp với thị hiếu, điều kiện kinh tế của mình.
Để thực sự phát huy giá trị ẩm thực trong việc định hình và phát triển du lịch TP.HCM, bên cạnh những kết quả, nỗ lực đã đạt được, Sở Du lịch TP.HCM xác định du lịch ẩm thực là một trong những sản phẩm chính cần được triển khai trong chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị và Chỉ thị 07 của Thành ủy về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Quy hoạch tầm cở, có tổng chỉ huy và kết hợp quảng bá.

Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Vietravel, Trưởng ban Ban vận động thành lập Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam – Nguyễn Quốc Kỳ (Ảnh 3)
Hiện nay hình thái du lịch ẩm thực đang rất phổ biến tại nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Đây là kiểu kết hợp giữa những tour du lịch với nhũng lễ hội ẩm thực, khu nhà hàng liên hợp hay những chương trình giới thiệu món ăn đặc sản trong các chương trình du lịch, hình thức này đang phát triển mạnh mẽ và nhận được nhiều sự yêu thích của du khách.
Trong quá trình hội nhập và phát triển, ẩm thực Việt Nam theo đó hòa nhập cùng các nền ẩm thực khác nhau trên thế giới, sự kết hợp và giao thoa với ẩm thực Trung Hoa, Âu, Ấn… càng làm cho các món ăn Việt Nam đa dạng hơn. TP.HCM là vũng đất hào sảng và phóng khoáng do nhiều con người từ nhiều vùng miền đến đây lập nghiệp và yêu quý nơi này, do vậy chúng ta càng có thêm cơ hội để thưởng thức được văn hóa ẩm thực từ sự giao thoa của nhiều vùng miền và quốc gia. Đây là lợi thế rất lớn của thành phố để phát triển du lịch gắn với ẩm thực, đồng thời tôn vinh giá trị ẩm thực được hình thành từ rất lâu tại vùng đất này.
Là vùng đất giao thoa nhiều nền văn hóa trong và ngoài nước, TP.HCM được thừa hưởng nhiều nền ẩm thực khác nhau. Tuy nhiên, vẫn chưa được khai thác tập trung, chưa tạo được điểm đặc biệt, nổi trội. Vì vậy, chúng ta phải qui hoạh các điểm ẩm thực, khu chợ đêm ẩm thực một cách có tổ chức để đưa vào khai thác du lịch, biến nhà hàng, điểm ăn uống thành điểm du lịch cần phải đến và phải biết cách phân loại và phân chia theo nhóm các loại ẩm thực đặc trưng.
Để phát huy các giá trị ẩm thực Việt Nam và đưa ẩm thực trở thành thế mạnh, làm động lực phát triển du lịch trong thời đại hiện nay, việc cần quan tâm là phải kết hợp quảng bá du lịch Việt Nam song hành với ẩm thực Việt bởi ẩm thực ngày càng khẳng định là đại sứ thương hiệu của quốc gia theo như xu hướng phát triển tất yếu của thị trường.
Cuối cùng, để đưa ẩm thực Việt Nam giữ vững thế mạnh trên bản đồ ẩm thực thế giới, trước khi nói đến việc phát huy giá trị truyền thống, quảng bá ẩm thực Việt chúng ta phải tập trung kiểm soát tốt vấn đề an toàn vẹ sinh thực phẩm, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến khâu chế biến.
Minh Phong (thực hiện)