Nằm ở khu vực thuộc chân dãy núi Himalaya với một phần kéo dài qua Bhufan, Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas hay còn được gọi là vườn quốc gia Manas gồm một khu bảo tồn hổ, voi, tê giác Ấn Độ và nhiều loại động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng cao trên thế giới, đồng thời nơi đây còn có khu dự trữ sinh quyển Assam. Khu bảo tồn này nằm ở bang Assam phía Đông Bắc Ấn Độ, đây là một điểm nóng trong khu vực về sự đa dạng sinh học. Khu bảo tồn có diện tích 39.100 ha, nếu tính cả phần diện tích hành lang bao quanh và các khu vực kế cận, vùng rừng và đồng bằng thì khu vực này có diện tích lên tới 283.700 ha.
Tên gọi Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas được đặt theo tên của thần rắn Manasa. Sông Manas là một nhánh chính của sông Brahmaputra – dòng sông chảy qua trung tâm của vườn quốc gia này.
Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas là môi trường sống khả lý tưởng cho các loài vật quý hiếm, đặc biệt là những loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng cao như hổ, tê giác, hươu, heo rừng, tê giác Ấn Độ. Ở Ấn Độ, khu bảo tồn Manas là một trong những khu bảo tồn quan trọng bởi nơi đây có một số lượng lớn đồng thời rất đa dạng các loài vật hoang dã.
Khu bảo tồn động vật hoang dã thực chất chỉ là phần lõi của toàn bộ vườn quốc gia Manas. Những khu vực xung quanh như đồng bằng, rừng, khu dự trữ sinh quyển… góp phần trong việc duy trì tính toàn vẹn của toàn bộ khu vực này và là nguồn cung cấp lương thực, tạo môi trường sống cho các loài động vật, thực vật ở đây.
Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas không chỉ là nơi bảo tồn động vật hoang dã mà đây còn là một nơi có phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Không chỉ có vậy vùng đầm lầy ngập nước trong khu bảo tồn còn có tầm quan trọng đối với quốc tế. Ở đây hệ thực vật, động vật và thủy sản vô cùng phong phú. Tổng cộng có 55 loài thú quý hiếm, 36 loài bò sát và động vật lưỡng cư, hàng trăm loài thực vật độc đáo của vùng tiểu Ấn. Số lượng động vật hoang dã lớn nhất trong khu bảo tồn là hổ, vì thế mà nơi đây còn được coi là khu bảo tồn hổ lớn nhất ở Ấn Độ. Voi và tê giác là những loài động vật nhiều thứ hai tại khu bảo tồn này, bên cạnh đó ở đây còn có hơn 450 loài chim trong số đó có những loài chim mỏ sừng khá quý hiếm. Bò sát ở đây có thằn lằn, cá sấu Malaysia, rùa Assam và một số loại khác.
Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas được Unesco công nhận theo các tiêu chí (vii), (ix),(x).
Tiêu chí (vii): Manas được công nhận bởi sự đa dạng sinh học ở đây, đồng thời nơi đây còn là một thắng cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Manas nằm ở chân dãy núi Himalaya với một phần kéo dài qua Bhufan. Dọc theo hai bên bờ sông Manas lấy theo tên của thần rắn Manasa, đây là con sông lớn và rất hùng vĩ ở Ấn Độ.
Tiêu chí (ix): Hệ thống sông Manas là hệ thống sông lớn chảy qua khu bảo tồn. Con sông này mang theo một lượng lớn bùn và mảnh vụn từ đá và sỏi theo dòng nước chảy về và lắng đọng nơi đây tạo thành một lớp dày phù sa và đất sét. Những rừng cây trong khu vực cũng làm giàu thêm hệ sinh thái nơi đây khi vào mùa lá rụng, lá cây trong rừng rụng và ngập thành từng lớp dày rồi phân hủy tạo thành hỗn hợp dưỡng chất cho đất. Từ lớp đất tốt, màu mỡ, lại tạo môi trường sinh trưởng tốt cho hệ thực vật nơi đây. Tiêu chí (x): Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas là nơi cư trú của gần 60 loài động vật hoang dã trong đó có tới 22 loài có nguy cơ bị đe dọa. Hơn 450 loài chim gồm cả những loài chim quý, 37 loài bò sát và lưỡng cư. Bên cạnh đó trong Khu bảo tồn động vật hoang dã Manas còn có 89 loại cây mọc thẳng, 49 loài cây mọc bụi, 172 loài thảo mộc, 15 loài lan, 18 loài dương xỉ và 43 loài cỏ.
NLH (Nguồn Bộ VHTT & DL)
