Ấn tượng quá mạnh mẽ về chốn “rừng thiêng nước độc” sống động qua ngòi bút của những nhà văn Nam bộ như Đoàn Giỏi, Sơn Nam là một phần khiến chúng tôi khao khát đặt chân đến vùng đất này. Nơi đây được ví là nơi 'muỗi vắt nhiều hơn cỏ, chướng khí mù như sương'.

​

Dẫu biết giờ đây chẳng còn những chuyến đi ăn ong hay bắt rắn đầy tính phiêu lưu như ngày trước, nhưng niềm mong ước cảm nhận hồn đất rừng của chúng tôi cũng đã được đáp ứng với những khu bảo tồn - vườn quốc gia luôn luôn rộng cửa chào đón bạn.

​Đó là rừng Trà Sư thâm u, bí hiểm với gam màu trầm mặc của những gốc tràm, những tiếng chim lẩn khuất sau rặng cây. Đó là U Minh Thượng trải rộng một vòm trời mênh mang sóng nước, xanh ngắt một màu bèo và những cánh chim tung trời khoáng đạt.

rừng tràm trà sư là khu bảo vệ cảnh quan – rừng đặc dụng quốc gia nằm trên địa bàn xã Văn Giáo (Tịnh Biên, An Giang). Với diện tích gần 850 ha, rừng là nơi cư ngụ của nhiều loài chim nước, động vật hoang dã và thủy sinh, trong đó có nhiều loài quý hiếm

Qua quãng đường đi bằng xuồng máy, những chiếc ghe chèo tay sẽ đưa bạn vào sâu trong rừng tràm​

Đến Trà Sư khi mặt trời đã ngả về phía Tây, chúng tôi ngồi trên xuồng của ban quản lý tiến vào rừng tràm mà cứ ngỡ như đang đi thám hiểm một vùng đất hoang sơ kỳ bí. Những lạch nước nhỏ xẻ ngang dọc tạo nên những “con đường” nhỏ hẹp như mê cung. Không phải mùa nước nổi, vẻ đẹp của rừng tràm có lẽ giảm mất một nửa, trên đường đi thỉnh thoảng lại bắt gặp một mảng sen, hoa đã tàn hết, chỉ còn lại những xác lá trơ trọi.

Cò trắng làm tổ trên những ngọn cây cao vút, rất khó để quan sát​

Lá súng và lúa trời​

Hoa tràm trong ánh nắng chiều​

Tháp quan sát là nơi khách tham quan có thể ngắm toàn cảnh rừng tràm​

Tràm là loài cây chủ đạo ở rừng Trà Sư, càng vào sâu càng chỉ thấy tràm rợp tầm mắt. Sát mặt nước, rễ tràm bám từng chùm, nâng thân cây khẳng khiu với lớp vỏ xếp như gói bánh, vươn lên không trung là những chiếc lá xanh nhỏ nhắn và từng chùm hoa trắng có mùi thơm lạ lùng. Xuyên qua thân tràm, những vạt nắng rọi xuống lớp bèo cám xanh ngắt tạo nên những mảng màu đẹp như vẽ.

Giống như trôi trong ảo ảnh của một giấc mơ, chiếc ghe chầm chậm rẽ nước trong im lặng, tôi lắng nghe tiếng kêu chí chóe đột ngột vang lên dưới thảm rễ tràm, tiếp nối tiếng kêu da diết từ phía những ngọn cây.

Những chú chim về tổ đầu tiên đã xuất hiện​

Có chú chim giật mình vì tiếng xuồng máy, đập cánh tóe nước vút bay lên bầu trời xanh thẳm, một vài cánh cò trắng đang thơ thẩn “tán dóc” bên bờ sen cạn, đột ngột túa ra khắp mọi hướng. Gió rì rào qua những tán lá tràm, thoảng đâu đây có tiếng vo ve của đàn ong đi kiếm mật tạo nên những bản nhạc thiên nhiên du dương đầy sức hút.

Hoàng hôn xuống dần, những đàn chim bắt đầu tìm về tổ, một góc chân trời rợp cánh chim. Ngẩn ngơ vì cảnh tượng ấy, tôi tưởng như mình đang nghe thấy tiếng kêu của những loài chim, loài thú vọng lại từ thuở hoang dại.

Chẳng mấy chốc mà một góc trời đã dày đặc cánh chim, từ cò trắng, điêng điểng cho đến giang sen​

Trời sập tối cũng là lúc chim về hết​

Khác với Trà Sư, Vườn quốc gia U Minh Thượng là một phần của rừng U Minh, vốn được dân địa phương gọi là “hồ rừng”. U Minh Hạ thuộc Cà Mau, còn U Minh Thượng nằm trên địa phận Kiên Giang, ngăn cách với nhau bởi sông Trẹm.

VQG U Minh Thượng có diện tích hơn 21.000ha, trong đó vùng lõi trên 8.000ha. Nơi đây có hệ sinh thái rừng nhiệt đới ngập nước thuộc loại hiếm trên thế giới với nhiều loài động thực vật phong phú​

Từ QL 63, chúng tôi chạy xe dưới những tán cây mát rượi vào U Minh Thượng. Từ hồ Hoa Mai, bạn có thể thoải mái lựa chọn những tuyến tham quan khác nhau trong rừng.

Chọn Trảng Trống làm điểm đến, chúng tôi lên xuồng máy chạy dọc những con kênh dài hút mắt đầy bèo và lục bình. Hai bên bờ, lau sậy cao ngất ngả bóng xuống dòng nước. Bèo cám, bèo tai tượng phủ kín mặt nước khiến ta tưởng thuyền đang trôi trên một thảm cỏ xanh mượt mà.

Những mặt hồ mượt mà bèo xanh ở U Minh Thượng​

Lau sậy rậm rạp cao quá đầu người dẫn lối hai bên bờ​

Trảng Trống chỉ thấy một màu xanh, xanh của cỏ, của bèo và xanh của nền trời​

Câu cá là một hình thức du lịch thú vị khó bỏ qua ở U Minh Thượng. Giữa sóng nước, những chiếc thuyền mỏng manh như hòa lẫn vào khung cảnh xung quanh. Dù không được tận tay buông cần, nhưng nhìn vẻ thảnh thơi của những ngư phủ trong không gian đặc biệt này, tôi cũng đã cảm thấy hài lòng như chính mình vừa được thưởng thức một xiên cá nướng trui vậy.

Đàn giang sen (loài chim thuộc họ hạc) đậu yên lành trên bụi cây, không hề xao động trước sự có mặt của chúng tôi​

Phải chăng đang chờ đợi điều gì?​

Từng đàn, từng đàn “rủ nhau” kiếm mồi trong những vạt cỏ nước

“Cánh chim tung trời/ Về đất phương Nam”​

Tận hưởng một ngày ở đất rừng U Minh với thành quả là những giỏ cá đầy ắp​

“Săn” chim ở U Minh Thượng mới thực là một thử thách. Chúng tôi vừa tận hưởng khung cảnh mênh mông xanh ngắt, vừa hết sức căng mắt tìm “bóng chim tăm cá”, lúc thì ồ lên ngạc nhiên, lúc lại xuýt xoa đầy tiếc nuối.